Vanwege de pokhouterige opstelling van de gemeente Leeuwarden eindigen we nog al eens bij de rechter om paal en perk te stellen aan overlast van evenementen in de Groene Ster. Dat zal dit jaar helaas niet anders zijn. In de wet is niets geregeld over geluidshinder bij evenementen in de buitenlucht. Hoe bepaalt een rechter dan wat wel en niet mag?
Rechters gebruiken daarvoor een technische notitie uit 1996 als hun richtsnoer. Dat is wat in de wandeling de “Nota Limburg” heet. In die nota staat dat je wel wat hinder mag hebben van een muziekevenement, maar dat er binnenshuis géén spraakverstoring mag optreden (dat is wanneer praten met stemverheffing of TV harder zetten nodig is om boven het muziekgeluid uit te komen). Ook mag er geen slaapverstoring zijn (wakker worden of niet kunnen slapen van de muziek). Waar de discussie nu over gaat is de slaapverstoring bij volwassenen en bij kinderen.
Volgens de Nota Limburg is het namelijk normaal om tot 23:00 uur hard geluid toe te staan en ook normaal om dat tijdstip in het weekend op te schuiven naar 24:00 of 01:00 uur. Voor slaapverstoring van kinderen is in de Nota Limburg ook niets speciaals afgesproken. Wij vinden dat kinderen en volwassenen op hun gewone tijd naar bed moeten kunnen, óók als er een festival is. Daarom heeft GSD een slaapdeskundige van de Rijksuniversiteit Groningen gevraagd om daar naar te kijken. Die slaapdeskundige is de bekende chronobiologe dr. M. Gordijn. Zij heeft onderzocht wat de normale slaaptijden (in slaap gaan en weer wakker worden) zijn voor volwassenen en kinderen.
Uit de notitie volgt dat voor 90% van de volwassenen slaapverstoring a.g.v. geluidsproducties door (bijv.) festivals te voorkomen is met:
- Op werkdagen de eindtijd van versterkt geluid van 22:00 uur.
- Op werkdagen de starttijd van versterkt geluid vanaf 10:00 uur.
- Op vrije dagen de eindtijd van versterkt geluid van 23:00 uur.
- Op vrije dagen de starttijd van versterkt geluid vanaf 12:00 uur.
Om voor 90% van de kinderen slaapverstoring te voorkomen gelden de volgende tijden:
- Op werkdagen de eindtijd van versterkt geluid van 21:15 uur
- Op werkdagen de starttijd van versterkt geluid theoretisch 07:30 uur zou kunnen zijn, maar aanwezigheid van volwassenen maakt dat toch 10:00 uur geldt.
- Op vrije dagen de eindtijd van versterkt geluid van 22:00 uur.
- Op vrije dagen de starttijd van versterkt geluid van 12:00 uur.
Het onderzoek is een “game-changer” in het denken over geluid van festivals. Zeker omdat het onderzoek ook aangeeft dat directe gevolgen van een te korte slaap of niet-optimale slaap de volgende dag al zichtbaar zijn: vermoeidheid, minder alert, minder geconcentreerd, sneller geïrriteerd zijn, meer honger hebben en sneller de keuze voor ongezonde snacks maken.
Chronisch opgelegd slaaptekort, of het gedwongen pas later kunnen gaan slapen en daarmee een verstoring van het slaap-waak ritme, is gerelateerd aan verhoogde risico’s op gezondheidsproblemen. Chronisch slaaptekort wordt in verband gebracht met een verlaagde afweer voor het krijgen van ziektes, een verhoogd risico op het krijgen van hart- en vaatziekten, metabole problemen en suikerziekte. Recentelijk is experimenteel aangetoond dat diepe slaap belangrijk is voor het ‘opschonen van afbraakproducten in de hersenen’ . Deze afbraakproducten spelen ook een rol bij hersenziektes zoals dementie. Dit suggereert dat een verstoring van de diepe slaap mogelijk ook een risicofactor is voor het ontstaan van hersenziektes, zoals dementie.
In de normstelling voor evenementen zal de gemeente Leeuwarden ook rekening moeten houden met de normale slaaptijden van mensen in de omgeving. Dat gaat de festivals wat inperken.
De notitie van dr. M. Gordijn kunt u hier vinden.